Τα Μετέωρα είναι ένα σύμπλεγμα από σκοτεινόχρωμους βράχους από ψαμμίτη οι οποίοι υψώνονται έξω από την Καλαμπάκα στη Θεσσαλία, κοντά στα πρώτα υψώματα της Πίνδου και των Χασίων. Τα μοναστήρια των Μετεώρων, που είναι χτισμένα στις κορυφές κάποιων από τους βράχους, είναι σήμερα το δεύτερο πιο σημαντικό μοναστικό συγκρότημα στην Ελλάδα, ύστερα από το Άγιο Όρος. Από τα τριάντα που υπήρξαν ιστορικά, σήμερα λειτουργούν μόνον έξι, τα οποία, από το 1988 περιλαμβάνονται στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Το καταφύγιο του ορειβατικού συλλόγου στη Βουνάσα (1415 μ.) δίπλα στον Πρίονο (1615 μ.), χωρητικότητας 50 ατόμων, αποτελεί πόλο έλξης για διαμονή ή επίσκεψη, σε ορειβάτες- πεζοπόρους και μη, όλες τις εποχές. Από εκεί μπορεί κανείς να δει τις ομορφιές της Ξηρολίμνης, της κορυφής Πρίονος στα 1616 μ., την Κοζάνη, τον κάμπο του Ν. Γρεβενών, τη λίμνη Πολυφύτου και τη Λίμνη του φράγματος του Αγίου Ιλαρίωνα, που κατασκευάζει η Δ.Ε.Η. Με βάση εξόρμησης την Δεσκάτη, μπορείτε να πάτε για διανυκτέρευση ή για απλή επίσκεψη, να θαυμάσετε τη μοναδική φυσική ομορφιά της περιοχής και να περπατήσετε στα δύο μεγάλα σημαδεμένα (από τον Φ.Ο.Χ.ΣΥ.Δ) μονοπάτια που υπάρχουν στο ελατόδασος. Το Καταφύγιο λειτουργεί κατόπιν συνεννόησης με τον σύλλογο και είναι πλήρως οργανωμένο. Εκεί μπορείτε να γευτείτε παραδοσιακό φαγητό ημέρας, καθώς και ροφήματα.

Το μοναστήρι του Αγίου Νικάνορος βρίσκεται στο όρος Καλλίστρατον Γρεβενών. Το όρος πήρε το όνομα του από ένα μοναχό πού ασκήτευε το 12 αιώνα εκεί. Απέχει από τη Δεσκάτη 5 χλμ., περίπου 20 λεπτά με το αυτοκίνητο.
Είναι επίσης γνωστό σε όλη την Δυτική Μακεδονία και ως «Ιερά Μονή Ζάβορδας». Το όνομα οφείλεται σε ομώνυμο χωριό που υπήρχε δίπλα απ’ το Μοναστηριού. Το ιστορικό Μοναστήρι προβάλλει από μακριά στην κορυφή του δασωμένου και καταπράσινου όρους Καλλίστρατου ως ένα μικρό λευκό κάστρο.  Περικλείεται από υψηλό τοίχος που το καθιστά απόρθητο. Την τεχνητή οχύρωση του συμπληρώνει η οχυρή θέση του βουνού, οι πλευρές, εκτός από τη Β.Α, είναι απόκρημνες και περιβρέχονται από τον ορμητικό και αδιάβατο ποταμό Αλιάκμονα. Η Β.Α πλευρά είναι η μόνη προσιτή και από αυτήν ανεβαίνει ο δρόμος προς το Μοναστήρι.

Από εκεί ψηλά μπορείτε να θαυμάσετε την υπέροχη θέα της γύρω περιοχής καθώς και τα γαλαζοπράσινα νερά του ποταμού Αλιάκμονα.

Το μοναστήρι βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το χωριό Παναγιά (Τουρνίκι) και είναι κτισμένο σε χαμηλό ανάχωμα, κοντά στην όχθη του ποταμού Αλιάκμονα. Η ίδρυση της Μονής ανάγεται στο 12ο αιώνα από την γνωστή οικογένεια των Τορνικίων.

Το καθολικό είναι διώροφο και ισόγειο και ο όροφος μονόχωρες καμαροσκέπαστες εκκλησιές. Είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Και οι δύο ναοί είναι γεμάτοι με τοιχογραφίες που, σύμφωνα με σχετικές επιγραφές, χρονολογούνται τα έτη 1481 και 1730.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η ζωγραφική του έτους 1481 εμφανίζεται ως ένα από τα πιο πρώιμα έργα των ζωγράφων του Καστοριανού εργαστηρίου. Σώζονται επίσης, τα κελιά κατά μήκος της νότιας πλευράς. Είναι λιθόκτιστα, με ξύλινη στέγη και κεραμοσκεπή και χτίστηκαν την εποχή της Τουρκοκρατίας. Ερείπια από κτίσματα διακρίνονται κατά μήκος της βόρειας πλευράς, που δεν έχουν διερευνηθεί αρχαιολογικά, ενώ στο κέντρο σχηματίζεται μια μικρή αυλή. Παρ’ όλα τα σωστικά μέτρα από τη δεκαετία του 1980, ο σεισμός του Μαΐου 1995 δημιούργησε μεγάλες ζημιές κυρίως στο Ιερό του ορόφου. Οι εργασίες αποκατάστασης ολοκληρώθηκαν το 2001 και σήμερα αυτό το μνημείο μεταβυζαντινής περιόδου μεταφέρθηκε πιο κοντά στο χωριό Παναγιά, λόγω κατάκλισης του εδάφους της Μονής από τα νερά του ταμιευτήρα του υδροηλεκτρικού έργου του Ιλαρίωνα.

Το Μοναστήρι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Δασοχώρι Δεσκάτης) κτίστηκε επί Τουρκοκρατίας (πριν από το 1797). Ήταν σε ακμή με σημαντικό αριθμό καλογήρων μέχρι τις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Λειτούργησε και ως «κρυφό σχολείο» τα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Στη Μονή εγκαταστάθηκε το αρχηγείο των Εγγλέζων τη δεκαετία του ’40.
Η κοινωνική προσφορά του μοναστηριού ήταν μεγάλη.

Σήμερα, μετά την αναστήλωση (1998-2004), μπορείτε να δείτε το παλιό καθολικό, αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Ακόμη ο επισκέπτης μπορεί να δει το παλιό κτίριο με το αρχονταρίκι και την κουζίνα και το παρεκκλήσι (με όνομα « Άξιον Εστί»), τους κοιτώνες για μοναχές, την αίθουσα σύναξης και τους υπόγειους χώρους.

Σήμερα ζει στο μοναστήρι η μοναχή Μαριάμ.
Λειτουργεί από τις 8.00πμ.- 8.00μμ. για τους προσκυνητές.

46 χλμ νοτιανατολικά της πόλης των Γρεβενών, στα ριζά των Καμβουνίων όρων, βρίσκεται η Ιερά Μονή Ευαγγελιστρίας, η επονομαζόμενη και Μπουνάσια. Ονομάστηκε έτσι γιατί είναι κτισμένη κοντά στη ψηλότερη κορυφή των Καμβουνίων, τη Μπουνάσια, ή Βουνάσσα, σε υψόμετρο 1000μ. Η μονή είναι κτισμένη σε περίοπτη θέση που μοιάζει με φυσικό θρόνο. Από εκεί ψηλά φαίνονται ο ποταμός Αλιάκμονας ο Μπούρινος, η Βασιλίτσα και γενικά όλος ο κάμπος από την Ανθρακιά έως την Παλιουριά αλλά και ο Όλυμπος.

Το μοναστήρι της Ευαγγελιστρίας, όπως το ονομάζουν οι ντόπιοι χάριν συντομίας, ιδρύθηκε το έτος 1148. Για την ανέγερση τόσο του ναού όσο και των βοηθητικών κτισμάτων (κελιά, φούρνος, μαγειρεία και άλλα) εργάστηκαν αφιλοκερδώς οι πιστοί της γύρω περιοχής. Άκμασε το 18 αιώνα , συγκεντρώνοντας μεγάλο αριθμό μοναχών. Σε χειρόγραφο της Μονής Βαρλαάμ γίνεται αναφορά για τη Μονή της Μπουνάσιας ως γυναικεία μονή στις αρχές του 17ου αιώνα, που, όμως, μετατράπηκε σε αντρική μονή το 18ο αιώνα. Το καθολικό είναι αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και τυπολογικά ανήκει στους αθωνικούς ναούς. Στο μοναστήρι της Βουνάσας λειτουργούσε και βιβλιοδετικό εργαστήρι.

Το μοναστήρι στην περίοδο κυρίως της Τουρκοκρατίας έχει να επιδείξει μεγάλη αντιστασιακή δράση. Ήταν λημέρι κλεφτών και αρματολών, καθώς και νοσοκομείο για τους λαβωμένους. Εδώ άλλωστε είχαν ζητήσει πολλές φορές καταφύγιο ξακουστοί Μακεδονομάχοι, όπως ο Παύλος Μελάς και ο Θεόδωρος Ζιάκας, γνωστός ήρωας στην περιοχή των Γρεβενών. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι το μοναστήρι επί Τουρκοκρατίας ήταν και κρυφό σχολειό. Παιδιά από τη γύρω περιοχή και κυρίως από την Παλιουριά ερχόταν νύχτα εδώ και με κίνδυνο της ζωής τους για να μάθουν Ελληνικά.

Σήμερα τη διατήρηση και συντήρηση της Ιεράς Μονής του Ευαγγελισμού έχει αναλάβει η αρχαιολογική υπηρεσία, το έργο της οποίας είναι ήδη εμφανές. Πάρα πολλοί πιστοί, από τις γύρω κυρίως περιοχές, “ανεβαίνουν” συχνά στο μοναστήρι για να προσκυνήσουν, αλλά και για να μαζέψουν τσάι, ήμερο και άγριο και φλαμούρι από το δέντρο της φλαμουριάς. Η βλάστηση σε όλη την περιοχή γύρω από τη μονή είναι καταπράσινη και ο χώρος σου δίνει μία αίσθηση γαλήνης και σιγουριάς. Λέγεται επίσης ότι από την βρύση μέσα στο ιερό ανάβλυζε καθαγιασμένο νερό, το λεγόμενο φριξονέρι. Αυτό το νερό οι πιστοί το δίνουν στα παιδιά και στους μεγάλους για να μην φοβούνται. Θεωρείται μάλιστα το καλύτερο γιατρικό για παιδιά με σπασμούς.

Πραγματικά αξίζει τον κόπο και το χρόνο να επισκεφθεί κάποιος τη μονή της Ευαγγελιστρίας. Η φύση και η θέα από εκεί πάνω θα τον ανταμείψει πλουσιοπάροχα.

Μόλις 2 χλμ από την κεντρική πλατείας της πόλης μπορείτε να βρείτε την αρχαιότερη βελανιδιά της Ευρώπης. Το υπεραιωνόβιο δέντρο εικάζεται ότι φύτρωσε το 720 μ.Χ (την περίοδο της βυζαντινής δυναστείας των Ισαύρων) και έχει ηλικία περίπου 1300 χρόνων!

Η υπεραιωονόβια βελανιδιά κηρύχθηκε ήδη «διατηρητέο μνημείο της φύσης» με μοναδική επιστημονική, οικολογική, ιστορική και πολιτισμική αξία. Αξίζει να την επισκεφθείτε!